Afgelopen zaterdagavond 25 november presenteerden we het tweede nummer van Elders literair in Theater in de Steeg in Den Haag. Ondanks het beroerde weer was het zó druk in het sfeervolle theater, dat er op de valreep stoelen moesten worden bijgeplaatst.
    Tot onze schrik bereikte ons een uur voordat de presentatie zou beginnen het bericht dat een van de optredenden, de fotograaf en documentairemaker Paul van der Stap, door een noodlottige val op weg naar ons een armbreuk opgelopen had en in het ziekenhuis moest worden behandeld. We bereidden inderhaast een alternatief voor, toen Paul ons zelf belde en Els Kort vanaf de eerste hulp via een aantal digitale omwegen naar een goede versie van zijn film wist te leiden, waardoor ons volledige programma ondanks zijn afwezigheid toch door kon gaan.

Schrijver Arjen van Meijgaard opende de avond met een introductie, waarna de Rotterdamse pop noir-band The Bullfight, aanwezig in een vijfmansformatie (onder wie sterzangeres Daisy Cools) haar eerste van drie nummers van de avond speelde. Met succes. The Bullfight heeft een uniek eigen geluid, waarover recensent Marcel Hartenberg schreef: ‘Voor diegenen die de band nog niet kennen, denk broeierig, denk onheilspellend, denk stemmig […], denk muziek met een hart voor koud.’ Het paste prachtig in het literaire programma, niet in de laatste plaats doordat bandleider Thomas van der Vliet in twee van de gespeelde nummers tekstfragmenten uit zijn gloednieuwe roman Het interview liet horen: een boek, maar ook een multimediaproject, met een dubbel-cd van The Bullfight, een link naar een door Alex Roeka ingesproken audioboekversie en linosneden van Hélène Bautista, waarvan er een tegen de achterwand van het theater werd geprojecteerd.

Hanz Mirck las de integrale, in Elders 2 opgenomen tekst van Tussen Binnen en Buiten voor, een samenwerkingsproject met fotograaf Jeroen Taalman, waarin Mirck de stem van een gevangene tot leven brengt, of beter, het gevangen zijn. In de gelijknamige publicatie die w.s. in 2024 verschijnt, staan zowel Mircks poëtische fragmenten als de foto’s die Taalman binnen de muren van een gevangenisinstelling maakte.

Na een tweede liedje van The Bullfight interviewde Kees Ruys schrijver Bart Slijper, van wie in Elders 2 het fictieve verhaal ‘Niemand die weet’ is opgenomen. Het podiumgesprek ging over Slijpers pas verschenen biografie van Martinus Nijhoff, Ieder woord ging ademhalen, waarover Ruys in zijn aankondiging zei: ‘Het boek is geschreven in precieze taal, zorgvuldig, helder en beknopt, geheel en al in dienst van Slijpers zoektocht naar de essentie van de dingen in dit dichtersleven. Bijna: proza zoals Nijhoff poëzie schreef – behalve het mysterie dan, want dat neemt de auteur vakkundig voor ons weg, om ons van nabij te laten kennismaken met de man en dichter die Martinus Nijhoff was.’ Het werd een levendig gesprek met verrassende en komische wendingen. Dat het interview ruim een kwartier uitliep, leek de stemming in de zaal niet te beïnvloeden. Integendeel.

Het gedeelte na de pauze begon met het poëtisch documentair drieluik over Transnistrië van de afwezige Paul van der Stap – een even korte als fascinerende collage van indringende foto’s, gesproken commentaar en een soundtrack uit en over dit de facto onafhankelijke, aan Oekraïne grenzende dwergstaatje, dat slechts door enkele landen wordt erkend en internationaal beschouwd wordt als een gedeelte van Moldavië. Van der Stap reisde veelvuldig door de regio. In This bittersweet life toonde hij ons een imposante selectie van zijn beeldmateriaal, dat in een later stadium waarschijnlijk deel zal uitmaken van een nieuwe boekpublicatie.

Het slotgedeelte van de avond was ingeruimd voor de bekendmaking van de winnaar(s) van de Elders literair-gedichtenwedstrijd 2023, waarvan de opdracht luidde: ‘Schrijf een gedicht van maximaal 30 regels, waarin niet het vluchtige en tijdelijke, maar het blijvende centraal staat; niet het snelle, maar het trage, niet het sentiment, maar het doorleefd gevoel.’
    Uit de 443 ingezonden gedichten stelde de jury een longlist samen van 10 gedichten, waaruit vervolgens drie genomineerden werden geselecteerd: Anne-Roos van der Meijden met het gedicht ‘Je bent niet dik je hebt zware botten’, Ingrid Strobbe met ‘Boerderij van Otto’ en José van Zutphen met ‘Er was een gesprek’.
    Alle drie aanwezige genomineerden lazen hun gedicht voor, waarna Arjen uit naam van juryvoorzitter Felix Monter het juryrapport voorlas. Onder hulpgetrommel van aanwezigen maakte hij de unaniem gekozen winnaar bekend: ‘Boerderij van Otto’ van Ingrid Strobbe. Omdat we ons nog geen geldprijzen kunnen permitteren, bestaat onze hoofdprijs uit de (niet geringe) eer uit honderden gedichten te zijn uitverkoren, én een publicatie in ons volgende papieren nummer. Evenals de beide andere gedichten zal het winnende gedicht bovendien op onze website worden gepubliceerd.
    Nadat aan de dichters ieder een unieke, door beeldend kunstenaar Diederik Gerlach ontworpen map was uitgereikt, eindigde de avond met een laatste, schitterende compositie van The Bullfight.

Elders nummer 2 is hier verkrijgbaar.

Fotografie: Anneke Ruys en Angela van Tol.