Elders’ virtuele boekenkast

Hôtel du Nord van Remco Campert

Literatuurliefhebbers pakken thuis een boek van de plank, doen dat met in gedachten het motto van Elders literair.*  Zij bespreken wat hen raakt of intrigeert en geven het boek een plaatsje in de denkbeeldige boekenkast van Elders. Hierbij de keuze van Arjen van Meijgaard.

* In Elders literair gaat het over het vertrouwde en het onbestemde, over dromen en vertrekken, over arriveren en verdwalen en, in iedere betekenis van het begrip, over terugkeren. Of het nu om het ‘hier’ of ‘elders’ gaat, steeds is één specifieke plek het uitgangspunt. Zoals Linn Ullmann het stelt in haar roman ‘De rustelozen’ (2015): ‘Zien, herinneren, begrijpen. Alles hangt af van de plek waar je staat.’
Hôtel-du-Nord-Remco-Campert

Remco Campert, Hôtel du Nord
De Bezige Bij, 2013, 135 pagina’s € 17,90

Lukt het om zomaar te verdwijnen?

Kun je weg uit het leven dat je leidt, weg van de mensen die je dagelijks spreekt, weg van alle beslommeringen? Walter Manning, de hoofdpersoon uit Hôtel du Nord van Remco Campert, heeft het besluit genomen te verdwijnen. In eenvoudige maar zeer treffende bewoordingen, kenmerkend voor zijn stijl, beschrijft Campert hoe Walter zich uit het publieke leven terugtrekt.

Walter is schrijver en heeft een relatie met de veel jongere actrice Nora Dorée. Op een filmfestival in Berlijn, waar zij met hun gezamenlijke vriend en regisseur Mike Groenewey te gast zijn, laat Walter het galadiner aan zich voorbijgaan. Vanuit een impuls en zonder verder iemand op de hoogte te stellen, pakt hij zijn biezen. Daarmee geeft hij toe ‘aan een diep verlangen om verloren te raken, een vreemdeling te worden voor anderen en voor zichzelf, een dwaler zonder opgelegd doel in een onbekend gebied’.

Hij neemt zijn intrek in een klein hotel aan de kust van Noord-Frankrijk. Hij had er weleens gelogeerd nadat hij met autopech was gestrand. Op het incheckformulier vult hij als beroep ‘schrijver’ in. Voor iemand die ergens onopvallend wil verblijven, is dat geen handige keuze. Tussen de weinige andere gasten – het is laagseizoen – valt het op wanneer een eenzame schrijver komt aanwaaien die bovendien niet weet hoelang hij zal blijven. Zijn anonimiteit lijkt nog meer in gevaar te komen wanneer hij, na de eerste dagen binnen te zijn gebleven, door het stadje gaat dwalen en aan de praat raakt met een plaatselijke journalist.

Na de eerste twee hoofdstukken wisselt het perspectief van Walter naar Nora Dorée. Hun relatie liep al een tijdje niet meer zo soepel, toch mist ze hem, al heeft ze weinig tijd om aan hem te denken. Ze is druk met haar eigen carrière, als rijzende ster op het toneel en op de filmset. Vervolgens komt een journalist aan het woord die Walter op het spoor lijkt te zijn. Ook het verhaal van vriend Mike passeert, die zich uiteraard ook afvraagt waar Walter gebleven is. De lezer krijgt vanuit verschillende invalshoeken het verhaal over Walter en de werkelijke reden van zijn verdwijning voorgeschoteld.

De wens om zomaar te vertrekken zal bij menigeen weleens door het hoofd geschoten zijn. Het bekendste voorbeeld is misschien wel het boek Into the Wild van Jon Krakauer. Chris McCandless, de jonge hoofdpersoon uit dat verhaal, pakt het voortvarend aan en wil zich uit de beschaving terugtrekken, naar elders verkassen en diep in Alaska zien te overleven. Walter Manning is heel wat voorzichtiger en hoeft niet zo nodig de bewoonde wereld te verlaten, hij wil verloren raken tussen de mensen. Misschien gaat de vergelijking wat mank, maar uiteindelijk willen beide hoofdpersonen naar een plek waar ze eigenlijk niet horen te zijn, waar niemand hen kan vinden.

Die drang om te verdwijnen heeft Campert treffend en geloofwaardig vormgegeven. Achter een heldere en luchtige stijl schuilt een doordacht en precies opgeschreven verhaal. En het mooie is dat Campert zelf door zijn hoofdpersonage heen schemert, zeker wanneer Walter Manning zichzelf als schrijver typeert: Hij had een zekere handigheid met woorden en daar verdiende hij de kost mee. Dat deze zin een understatement is voor Campert moge duidelijk zijn. Zijn veelzijdige oeuvre toont aan dat hij wel meer in huis had dan een zekere handigheid met woorden.
En lukt het Walter om op te gaan tussen de mensen, een vreemdeling voor zichzelf te worden? Misschien was zijn daad daarvoor iets te impulsief en had hij zijn verdwijning net als Chris uit Into the Wild beter moeten voorbereiden.

Arjen van Meijgaard

Arjen van Meijgaard (1973) is docent in het voortgezet onderwijs en heeft een aantal korte verhalen en gedichten gepubliceerd in verschillende literaire tijdschriften, zoals De tweede ronde, Deus Ex Machina en Extaze. Hij schrijft recensies voor boekhandel Athenaeum (Franstalige literatuur), Tzum en NBD/Biblion. Een verhaal is verschenen in De beste verhalen van duizendwoorden, Nieuw Amsterdam, 2006. In oktober 2017 verscheen zijn debuutroman We hebben alles bij ons bij uitgeverij In de Knipscheer als vierde uitgave in de Extaze-reeks.